Een te hoog cholesterol wordt ook wel hypercholesterolemie genoemd en kan een voorloper zijn van hart- en vaatziekten. Vooral als je ‘slechte’ cholesterol verhoogd is (zeker in combinatie met een laag ‘gezond’ cholesterol) loop je meer risico en worden er vaak medicijnen geadviseerd.
Maar… eigenlijk is dit puur symptoombestrijding en pak je de oorzaak hier niet mee aan. In deze blog vertellen we je welke aanzienlijke rol gezonde voeding en leefstijl spelen bij het verbeteren van je cholesterolgehalte.
Cholesterol
Cholesterol is een vettig stofje in je lichaam en eigenlijk heel erg belangrijk voor je gezondheid. Veel mensen denken dat cholesterol alleen maar slecht is, maar het is bijvoorbeeld heel belangrijk voor de aanmaak van cellen en hormonen. Cholesterol komt het lichaam binnen via de voeding, maar het grootste deel wordt door je lever aangemaakt. En laat dat nou net worden beïnvloed door je leefstijl!
Het LDL-cholesterol wordt ook wel het slechte cholesterol genoemd en het HDL-cholesterol het goede. Te veel LDL heeft namelijk de neiging om vetophopingen (plaques) te veroorzaken aan de binnenkant van de vaten. Dit kan leiden tot aderverkalking en vernauwing van vaten. Een plaque kan ook losraken en verderop in het lichaam een verstopping veroorzaken. Dit wordt ook wel een infarct genoemd.
Overgewicht, ongezonde voeding, roken, alcohol, stress en onvoldoende beweging zorgen voor schade aan bloedvaten, maar ook voor hoge bloeddruk en hogere bloedsuikers die op hun beurt ook weer schade aan de vaten veroorzaken. Juist als vaten beschadigd zijn kunnen de vettige deeltjes blijven plakken. Dat is dus de reden dat een gezonde leefstijl zo belangrijk is.
We hebben het dus over voeding én leefstijl. Alleen met voeding kom je er niet. Als je gezond eet, maar ook slecht slaapt, rookt of weinig beweegt, komen je vaten toch onder druk te staan.
Wat kun je zelf doen?
- Rook niet. Roken leidt echt tot forse vaatbeschadigingen.
- Wees matig met alcohol. Te veel alcohol verhoogt bijvoorbeeld de bloeddruk en zorgt daarmee voor schade aan je bloedvaten.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Het houdt je hart en bloedvaten in conditie en verhoogt je gezonde cholesterol.
- Zorg voor goede slaap, voldoende rust en ontspanning en vermindering van stress. Hierdoor verminder je de aanmaak van stresshormonen. Stresshormonen zorgen voor hogere bloeddruk en bloedsuikers en daarmee dus tot vaatschade.
- Zorg voor een gezond voedingspatroon. Hieronder lees je wat we hiermee bedoelen.
Voedingsadviezen
- Zorg voor voldoende voedingsvezels. Groente, fruit, volkorengranen, peulvruchten, noten, zaden en pitten leveren veel voedingsvezels. Haver en gerst bevatten daarnaast een heel gezond stofje; bètaglucanen. Deze hebben een verlagend effect op het slechte cholesterol.
- Beperk het gebruik van suikers. Denk hierbij aan producten als snoep, koek, zoete toetjes en zoet beleg, maar ook uit bijvoorbeeld vruchtensappen en frisdrank.
- Eet puur en onbewerkt, dus minder uit pakjes, zakjes en kant-en-klare verpakkingen. Hierin zit namelijk vaak veel suiker, zout, witte meel en bewerkte vetten. Eet dus lekker veel groente, fruit, noten, zaden en vis.
- Kies voor onverzadigde vetzuren uit olijfolie, (vette) vis, noten, zaden, pitten, avocado, etc. Deze vetten verhogen het gezonde cholesterol en verlagen het ongezonde cholesterol. Neem bijvoorbeeld noten in plaats van koek of chips en gebruik wat gebroken lijnzaad en zonnebloempitten over je yoghurt in plaats van cruesli. Of doe lekker wat goede olijfolie over je salade in plaats van slasaus.
- Blijf lekker variëren en kies voor véél groenten, het liefst in alle kleuren, vormen en maten. Neem ook groente bij je lunch en tussendoor.
- Kies liever voor gefilterde dan voor ongefilterde koffie en drink dagelijks (groene) thee.
Kortom
Voeding en leefstijl pakken de oorzaak aan, pillen alleen de symptomen! Het is belangrijk dat je je focust op je totale eet- en leefpatroon. De diëtist helpt je bij het beoordelen hiervan en het aanpassen van patronen. Het gaat om gedragsverandering en dat kost tijd! Samen maken we een haalbaar en concreet plan.
