Bloed wordt in de literatuur meer dan eens beschouwd als het symbool voor leven en is de belangrijkste cyclus in ons bestaan. We zijn daarom heel dankbaar voor alle mensen die bloed willen doneren en daarmee mensenlevens hebben gered! 14 juni is het Wereld Bloeddonordag, een dag waarop we stilstaan bij die levensreddende helden! Voor iedereen die al bloed doneert of juist donor wil worden, hier volgt wat informatie over ijzerrijke voeding en waarom dit zo gunstig is voor bloeddonors.
IJzer in het bloed
Allereerst, wat doet ijzer voor het bloed? IJzer is één van de bouwstoffen voor het eiwit hemoglobine. Hemoglobine bevindt zich in je bloed en is noodzakelijk voor het zuurstoftransport, om deze reden is het belangrijk dat je bloed voldoende ijzer bevat. Sommige mensen hebben meer kans op een verlaagd ijzergehalte, bijvoorbeeld mensen die menstrueren of mensen die vegetarisch of veganistisch eten. In dat geval is het belangrijk om goed op het ijzergehalte van voeding en de ijzerinname te letten.
Ook voor mensen die bloed doneren is het belangrijk om op de ijzerinname te letten. Dit wordt altijd gecontroleerd voordat je daadwerkelijk mag doneren, bij een lager ijzergehalte mag er namelijk niet gedoneerd worden, omdat dit een risico kan vormen voor de donor. Waar moeten we dan rekening mee houden wanneer we eten?
IJzer in de voeding
IJzer vinden we terug in onze voeding in twee verschillende vormen: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer vinden we terug in dierlijke producten, net als mensen, hebben ook dieren hemoglobine nodig om zuurstof te binden aan de rode bloedcellen, en daar komt de naam vandaan. Hoe roder het vlees, hoe ijzerrijker het is. Non-heemijzer vinden we, net als heemijzer, in dierlijke producten terug, maar ook in plantaardige producten. Denk dan bijvoorbeeld aan volkorenproducten. Ook in verschillende groenten zit ijzer, vooral in donkergroene bladgroenten vind je vaak een hoger ijzergehalte. Non-heemijzer is alleen wel minder goed opneembaar voor het lichaam, daarom wordt er vaak geadviseerd om dit te combineren met iets wat rijk is aan vitamine C. Dit bevordert namelijk de opname van non-heemijzer. In een sinaasappel of een kiwi zit veel vitamine C, maar ook in spruitjes of een rauwe rode paprika.
Verhindering opname
Helaas zijn er ook producten die de opname van ijzer verminderen. Calcium vermindert de ijzeropname en daarom is het beter om geen zuivelproducten te nuttigen tijdens of direct na het eten van een ijzerrijk product. Ook koffie en thee kunnen de opname tegenwerken en deze combinatie kan dus beter vermeden worden. Neem in plaats daarvan een stuk fruit: lekker en gezond!
In het kort
Nog even een korte samenvatting. IJzer is een bouwstof die je lichaam nodig heeft voor het zuurstoftransport. Het is dus belangrijk dat je voldoende ijzer nuttigt. Sommige mensen hebben meer ijzer nodig dan anderen en moeten hier extra op letten. Niet alle ijzer is even goed opneembaar en ook niet alle voeding gaat even goed samen met ijzerrijke producten. Dit betekent niet dat één van die producten niet goed is, het is alleen beter hier bewust van te zijn en hier rekening mee te houden.
